Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO) przewidują sytuację, w której dziadkowie mogą zostać zobowiązani do łożenia alimentów na rzecz swoich wnuków.
Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, tym członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych. Obowiązek alimentacyjny z art. 128 KRO obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Obowiązek alimentacyjny występuje według stopnia pokrewieństwa, co oznacza, że obciąża on zstępnych (np. dzieci) przed wstępnymi (np. dziadkowie), a wstępnych przed rodzeństwem. Jeżeli mamy sytuację, że jest kilku zstępnych lub wstępnych obowiązek alimentacyjny obciąża bliższych stopniem przed dalszymi, co oznacza, że dziadkowie jako dalsza rodzina niż rodzice i rodzeństwo będą zobowiązanymi w dalszej kolejności. Natomiast w pierwszej kolejności dziecko występuje o alimenty od swoich rodziców, następnie od pełnoletniego rodzeństwa, a dopiero na koniec może wystąpić od dziadków.
Jednak, żeby można było wystąpić do Sądu z pozwem o alimenty od dziadków musi zachodzić jedna z następujących okoliczności:
- rodzice dziecka nie żyją,
- rodzice dziecka nie są w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi alimentacyjnemu (np. przewlekła choroba), albo
- uzyskanie od rodzica na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami,
- wnuki nie mają swoich dorosłych dzieci,
- wnuki znajdują się w niedostatku.
Należy pamiętać, że zarówno obowiązek utrzymania, jak i wychowania małoletniego dziecka ciąży przede wszystkim na jego rodzicach. Dopiero w przypadku, gdy żyjący rodzic nie jest w stanie w całości lub w części sprostać swoim obowiązkom wobec dziecka, dziecko może zażądać alimentów od swoich dziadków.
Przesłanka życia w niedostatku jest najważniejszą przesłanką, która może skłonić Sąd do zasądzenia alimentów od dziadków. Pod sformułowaniem „życie w niedostatku” należy rozumieć sytuację, gdy podstawowe potrzeby wnuka, takie jak wyżywienie, ubranie, czy leczenie nie są zaspokojone. Nie można występować z żądaniem o zasądzenie alimentów od dziadków tylko po to, by podnieść sobie stopę życiową. Alimenty uzyskane od dziadków nie mogą być przeznaczone na takie przyjemności jak np. wyjazd wakacyjny, czesne w szkole prywatnej, czy dodatkowe kursy językowe, muszą one zaspokajać podstawowe potrzeby bytowe uprawnionego.
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (dziecko) oraz możliwości finansowych zobowiązanego (tu: dziadkowie).
Jeżeli dziecko ma więcej niż jednego dziadka, wydaje się, że Sąd powinien obciążyć alimentami dziadków mających lepszą sytuację materialno-finansową, albowiem przepisy prawa nie wskazują, którzy dziadkowie powinni płacić alimenty w pierwszej kolejności.
***
Adwokat Martyna Tyrakowska prowadząca Kancelarię Adwokacką w Kaliszu świadczy usługi z zakresu: prawo cywilne, prawo spadkowe, prawo karne, prawo gospodarcze, prawo rodzinne (w szczególności rozwód, alimenty, podział majątku, władza rodzicielska, kontakty z dzieckiem, sprawy przeciwko nieletnim oraz inne), upadłość konsumencka, odszkodowania.
Kontakt: telefon 505-847-487, e-mail: kancelaria@adwokattyrakowska.pl